Kategori: Makaleler

Boyun ve Omuz Ağrısı İçin Hangi Doktora Gitmeliyim? Kültürler Arası Bir Bakış Hepimiz bazen omuzlarımızda ve boynumuzda derinleşen ağrılar hissederiz. Günümüzün hızlı tempolu, sürekli stres altında kalan yaşam tarzı, omuzlarımıza yük bindirir, boynumuza gerilimler oluşturur. Ancak bu basit bir fiziksel sorun değil, aynı zamanda kültürlerin farklılıklarını yansıtan bir durumdur. Birçok toplum, bu tür ağrıları yalnızca tıbbi bir mesele olarak görmekle kalmaz, aynı zamanda bu ağrıların sosyal ve kültürel boyutlarına da dikkat eder. Bir antropolog olarak, bu tür sağlık problemlerinin toplumsal anlamlarını anlamaya yönelik bir yolculuğa çıkalım. Boyun ve omuz ağrılarımız sadece bireysel bir rahatsızlık değil, aynı zamanda içinde yaşadığımız kültürün,…

Bisiklet Yolu ve Öğrenmenin Pedagojik Boyutu: Eğitimde Dönüşüm Hayatın içinde, her bir adım, her bir yolculuk, bir öğrenme süreci gibidir. Çoğu zaman, en sıradan yollar bile, hem fiziksel hem de zihinsel olarak bir yolculuğa dönüşür. Bisiklet yolu da bu yolculukların en somut örneklerinden biridir. Ama bir bisiklet yolu sadece bir yol mudur? Yoksa öğrenmenin, keşfetmenin ve toplumsal bir dönüşümün temellerinin atıldığı bir alan mı? Pedagojik bir bakış açısıyla, bisiklet yollarının ne işe yaradığını düşündüğümüzde, yalnızca fiziksel ulaşımı kolaylaştıran yollar değil, aynı zamanda sosyal etkileşimleri, bireysel farkındalığı ve toplumsal sorumlulukları geliştiren öğrenme platformları olduğunu görürüz. Peki, bu yollar bizim eğitim anlayışımıza…

Bankadaki Bakiye Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Açısından Bir İnceleme Bankadaki bakiye, günlük yaşamda sıkça karşılaştığımız ama aslında çoğu zaman yalnızca sayısal bir değer olarak gördüğümüz bir kavramdır. Ancak, bu basit görünümün ardında daha derin toplumsal ve ekonomik gerçeklikler yatmaktadır. Sokakta, toplu taşımada, işyerlerinde gördüklerim ve duyduklarım bana, bankadaki bakiye kavramının toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet açısından nasıl şekillendiğini ve farklı gruplar üzerindeki etkilerini düşündürtmeye başladı. Bankadaki bakiye, aslında sadece bir hesapta görülen para miktarından ibaret değil, aynı zamanda toplumsal eşitsizliklerin, fırsat eşitsizliklerinin ve bazen de adaletsizliklerin bir yansımasıdır. Bankadaki Bakiye ve Toplumsal Cinsiyet İstanbul gibi…

Sarsari: Bir Kavramın Derinliklerine Yolculuk Giriş: İnsanlık Hali ve Felsefi Düşüncenin Yolu Bazen bir kelime, üzerinde düşündüğümüzde sıradan bir anlamdan çok daha fazlasını taşır. İnsan olmanın doğasında, kelimelerin ve kavramların derinliklerine dalmak vardır. Mesela, “sarsari” kelimesi… Bu kelime, duygusal ve entelektüel bir deneyimi anlatırken, felsefi düşüncenin sınırlarında yolculuk yapmamızı sağlar. Sarsari nedir? Yalnızca bir kavram mıdır, yoksa bir varoluş biçimi mi? Bu basit soru, bizi etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefenin temel dallarına doğru bir keşfe davet eder. Bir kişinin ya da toplumun zihinsel durumuna dair sormamız gereken sorulardan birkaçı şunlardır: Gerçekten biliyor muyuz? Ya da yaşadığımız dünyanın anlamı nedir?…

Rüşdiyeler Nedir? Bir Antropolojik Bakış Toplumların gelişiminde, eğitim kurumları sadece bilgi aktarımının yapıldığı yerler değil; aynı zamanda toplumsal normların, değerlerin ve kimliklerin şekillendiği alanlardır. Bu açıdan bakıldığında, eğitim, sadece bireylerin zihinsel gelişimini değil, aynı zamanda toplumsal yapının, kültürel kodların ve sosyal ilişkilerin inşa edilmesinde de önemli bir rol oynar. Eğitim sistemlerinin bir parçası olan rüşdiyeler, Osmanlı İmparatorluğu’nda önemli bir dönüm noktası yaratmış ve toplumun sosyal yapısını derinden etkilemiş kurumlardır. Ancak rüşdiyeleri anlamak, yalnızca bir eğitim sistemi tartışmasından öte, toplumsal değişimlerin, kültürel çatışmaların ve kimlik inşasının izlerini sürmek anlamına gelir. Bu yazıda, rüşdiyelerin tarihsel kökenlerine inerek, toplumsal yapıyı nasıl etkilediğini ve…

Samiler Ne Zaman Yaşadı? Zamanın Ötesine Uzanan Bir Yolculuğa Davet Arkadaşlar, bugün sizlerle birlikte bir zaman yolculuğuna çıkmak istiyorum. Uzak kuzeyin soğuk rüzgârları, ışığın zarif dansı ve göçebe izleriyle dolu bir kültürü… Sâmi halkı — onların nerede, ne zaman ve nasıl yaşadıklarını birlikte keşfedeceğiz. Hem kökenlerine bakacağız, hem günümüzde nerede olduklarını irdeleyeceğiz, hem de geleceğe dair düşündürücü bağlantılar kuracağız. Hadi başlayalım. Kökenler: Buzun Çekilmesiyle Başlayan Hikâye Bilimsel araştırmalar, Sâmi halkının yaşadığı bölgenin, son büyük buzul çağının ardından yaklaşık 10 000–11 000 yıl önce insan yerleşimine açık hale geldiğini ortaya koyuyor. :contentReference[oaicite:1]{index=1} Örneğin, İskandinavya’nın bugünkü kuzey şeritleri, buzullar çekilmeden önce yaşanamazdı; insan yerleşimi ancak buz…

Bilgisayarı Oluşturan Parçaların Tümü: Hep Birlikte Nasıl Çalışıyor? Hayatımın bir parçası haline gelmiş olan bilgisayar, aslında düşündüğümden çok daha karmaşık bir yapıya sahip. İstanbul’da, gündüzleri ofiste, akşamları ise blog yazarken sürekli bilgisayarımın başındayım. O yüzden, bu cihazın içindeki her parçanın ne işe yaradığını anlamak, bana gerçekten bir rahatlama hissi veriyor. Hani bazen bir şeyin ne kadar önemli olduğunu anlamadan kullanırsınız ya, işte ben de uzun süre bilgisayarımı “toparlayan” parçaların tümünün adını bile bilmiyordum. Ama bir gün, işlerin hızla değişmeye başladığı bir dönemde bu soruya yanıt aramaya başladım: Bilgisayarı oluşturan parçaların tümüne ne ad verilir? Bilgisayarın Parçaları: Başlangıçta Bir Karmaşa Bilgisayarın…

Günlük Kazandıran Hesap: Bir Anın Peşinden Kayseri’nin Sokaklarında Bir Gün Günlerden bir gün, sabahın erken saatlerinde, Kayseri’nin sıcak havası içimi bunaltırken, eski mahallemdeki dar sokaklardan geçiyordum. O an, zihnimde bir şeyler değişmeye başlamıştı. Hiçbir şeyin olduğu gibi kalmayacağı, hatta belki her şeyin değişebileceği bir an vardı önümde. O an, hayatımın belki de en büyük kararını aldım. Günlük kazandıran hesap nedir sorusu, ne kadar basit bir şey gibi görünse de, bir dönüm noktasına işaret ediyordu. Evet, belki de günlük kazandıran hesaplar yalnızca bir internet terimi, bir yatırım aracıydı ama benim için çok daha fazlasıydı. Günlük kazançlar, sadece maddi değil, duygusal anlamda…

Ket Vurma Nedir? Öğrenme Psikolojisinde Antropolojik Bir Bakış Farklı kültürlerin insan davranışlarını şekillendirme biçimleri her zaman ilgimi çekmiştir. İnsanlar, ait oldukları toplumların değerlerine, normlarına ve ritüellerine göre davranışlarını şekillendirirken, öğrenme süreçleri de bu toplumsal bağlamlardan etkilenir. Bu yazıda, öğrenme psikolojisinin önemli bir kavramı olan ket vurma (ya da engelleme) fenomenini, kültürler arası bir perspektiften ele alacağız. Ket vurma, bireylerin yeni bilgileri öğrenmelerini engelleyen zihinsel süreçleri tanımlar, ancak her kültür bu engellemeyi farklı şekillerde deneyimleyebilir ve yönetebilir. Bu yazıda, ritüeller, semboller, topluluk yapıları ve kimlikler üzerinden ket vurma olgusunu anlamaya çalışacağız. Ket Vurma Nedir? – Öğrenme Psikolojisinde Temel Kavram Ket vurma,…

Zayıflamayan Kas Yapmak Mümkün Mü? Son zamanlarda fitness dünyasında en çok duyduğum sorulardan biri şu: “Zayıflamayan kas yapmak mümkün mü?” Ya da başka bir deyişle, kas yapmak istiyorum ama aynı zamanda yağ da yakmak istiyorum, bu ikisini nasıl bir arada başarabilirim? Bunu duymak, benim gibi, veriyle uğraşmayı seven birinin ilgisini çekiyor. Çünkü işin içine matematik, biyoloji ve biraz da günlük hayat tecrübesi girdiğinde ortaya gerçekten ilginç sonuçlar çıkabiliyor. Hadi gelin, birlikte bu soruyu ele alalım. Kas Yaparken Yağ Yakmak: Herkesin Hayali Lise yıllarını hatırlıyorum. O zamanlar, vücut geliştirme, futbol ya da basketbol oynayan arkadaşlarımın çoğu, “Benim kaslarım çok büyük ama…